Shell bouwt zijn positie in het corruptie olieland Nigeria waarschijnlijk af. Dat is niet goed voor het milieu, denkt Errol Keyner.

De trouwe bezoeker van Shell’s aandeelhoudersvergaderingen is eraan gewend. De beschuldigende monologen, demonstraties en (soms) ludieke acties van talloze milieugroeperingen domineren de vele uren durende vergadering.

Ergerlijk voor de aandeelhouders die een korte vergadering wensen, gericht op strategie, financiën en dividend. Met wat ruimte om (vruchteloos) te klagen over te hoge bestuurdersbeloningen, waar tijdens de aansluitende vorstelijk geserveerde borrel met hapjes nog vurig over kan worden doorgepraat.

Milieuactivisten geen vijand van aandeelhouders

Toch zijn de actievoerende milieugroeperingen zeer relevant. Niet alleen voor het publieke imago van Shell, maar voor de serieuze aandeelhouder. Nog afgezien van morele overwegingen, is het puur eigenbelang van aandeelhouders dat Shell negatieve milieueffecten van olie- en gaswinning minimaliseert.

Grote milieuschade vergroot de kans op aansprakelijkheid en dus kosten op de lange termijn. Milieugroeperingen houden Shell scherp en attenderen aandeelhouders terecht op milieu- en financiële risico’s voor de lange termijn.

Shell luistert naar milieulobby

Reken maar dat Shell dit weet en dat ze – met vallen en opstaan – oprecht probeert risico’s te beperken, waarmee rendementen op de lange termijn zullen stijgen. Zo ook in Nigeria. Nigeria? Daar is toch de olie gemakkelijk te winnen en stromen de miljarden binnen?

Jawel, maar Nigeria is ook een land met een intens corrupte en incapabele overheid en waar grote en kleine criminelen vrij spel hebben. Via sabotage worden miljoenen liters olie afgetapt, waarvan een deel als afval in het milieu belandt. De milieugroeperingen spreken Shell hierop aan. Niet omdat de onderneming de veroorzaker is, maar omdat de Nigeriaanse overheid, oliemaffia en kruimeldieven weinig ontvankelijk zijn voor suggesties van mensen met een groen hart.

Aan Shell de nobele, dure, maar ook ondankbare taak om de rommel van de dieven op te ruimen. En onder druk van activisten te blijven opruimen.

Nigeria niet beter af zonder Shell

Maar misschien niet voor lang. Ben van Beurden eist als nieuwe topman meer risico gewogen rendement uit de gigantische investeringen van Shell. Wanneer een bedrijfsonderdeel onvoldoende blijft renderen, wordt het verkocht. Dus verkoopt Shell waarschijnlijk (Financial Times, paywall) een deel van de Nigeriaanse activiteiten aan lokale partijen.

Of Shell hiermee financieel gezien de winnaar is, valt te bezien. Een verliezer is duidelijk: het milieu.

Errol Keyner is adjunct-directeur bij de Vereniging van Effectenbezitters (VEB), maar schrijft dit artikel op persoonlijke titel. De auteur heeft geen positie in Royal Dutch Shell en is geen lid of donateur van een milieugroepering.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl